De calcium paradox óf de ontbrekende invloed van vitamine K2
Voedingsdeskundigen laten ons geloven dat de inname van calcium en vitamine D alleen voldoende zouden zijn voor een goede calciumstatus in het lichaam. Uit allerlei onderzoeken blijkt echter dat deze aanname slechts gedeeltelijk juist is.
Calcium is verreweg het meest voorkomende mineraal in het menselijk lichaam. Dacht men eerst dat het alleen een onderdeel vormde van botten en tanden, nu weet men dat calcium een cruciale rol speelt in spiercontractie, zenuwgeleiding, bloedstolling en ph-waarde stabilisering, energieproductie en het onderhouden van het afweersysteem.
In het lichaam speelt vitamine D (met name D3) tevens een belangrijke rol bij de regulering van de calcium-huishouding. Ze zorgt ervoor dat de calcium kan worden opgenomen. Dagelijks een half uur zonlicht op de huid van armen, benen en hoofd zorgt in het algemeen voor voldoende aanmaak van vitamine D. Soms is een extra dosis noodzakelijk in de vorm van een supplement. Aan de effectiviteit van vitamine D wordt echter de laatste tijd getwijfeld.
Men vond het lange tijd onbegrijpelijk dat bij mensen die via hun voeding (bijv. melk) voldoende calcium binnenkregen toch relatief meer botbreuken voorkwamen. Deze zogenaamde calcium paradox is al langer onderwerp van studies. Ook de calcificatie van slagaders blijkt vaak een gevolg van een gestoorde calciumhuishouding. Het lichaam mist de mogelijkheid om de calcium naar de juiste plaatsen te brengen.
Naast calcium en vitamine D komt hier een andere vitamine in beeld namelijk vitamine K. De laatste jaren is uitgebreid onderzoek gedaan naar vitamine K, met name in Nederland. Het gaat hierbij echter om een bijzondere vorm namelijk: Vitamine K2, die slechts in weinig voedingsmiddelen aanwezig is. Vitamine K2 is het minder bekende broertje van vitamine K1. Het reguleert via een ingewikkeld proces het transport van calcium naar de juiste plaatsen in het lichaam. En die juiste plaatsen zijn onze botten!
Calcium, vitamine D3 en vitamine K2 vormen een drie-eenheid. Ze zijn de noodzakelijke voorwaarden tot een gezonde calciumhuishouding. In een goede voeding is ruimschoots calcium aanwezig. Het zelfde geldt voor vitamine D. Vitamine K2 krijgen we echter structureel te weinig binnen.
Magnesium is een andere belangrijke speler voor een goede calciumhuishouding. Bij een vitamine D en K2 tekort ziet men vaak ook een magnesiumkort.
Vitamine K2 en magnesium vullen elkaar eveneens aan.
Een belangrijke voedingsbron van magnesium zijn zeegroenten, zoals kelp, dulse en nori. Maar er zijn weinig mensen die dit regelmatig eten. Groenten zijn eveneens een goede bron. De dashi (bouillon getrokken van zeewier) die men in Japan eet bevat een grote hoeveelheid magnesium. Natto en dashi als ontbijt vormen daarmee de ideale start van de dag.
In Japan haalt men de vitamine K2 vooral uit Natto. Deze gefermenteerde sojabonen blijken een geweldige bron van vitamine K2 te zijn. Een ruime theelepel natto voorziet al in bijna 50 microgram vitamine K2. De Japanse gezondheidsstatistieken spreken voor zich zelf. In Noord Japan waar Natto bijzonder populair is als ontbijt, komen zowel botontkalking als hart- en vaatziekten veel minder vaak voor. Opvallend is dat de osteoporosestatistieken in Zuid Japan veel minder gunstig zijn. Maar daar wordt dan ook aanzienlijk minder Natto gegeten.
Behalve vitamine K2 bevat Natto nog een natuurlijke bloedverdunner nl. nattokinase. De werking ervan is eenvoudig. Het zorgt ervoor dat de bloedplaatjes gladder worden waardoor ze gemakkelijker door de aderen stromen. Tevens is het in staat om aanwezige bloedstolsels op te lossen.